Hoogsensitiviteit & grenzen - 8 tips om bij jezelf te blijven in relaties

Liefde heeft de kracht om mensen op een diepgaande en betekenisvolle manier met elkaar te verbinden. Maar als je net als ik gezegend bent met een overvloed aan empathie en hoogsensitiviteit, kan deze mooie gave je soms behoorlijk in de weg staan! Deze sensitiviteit kan er in relaties namelijk heel gemakkelijk voor zorgen dat je jezelf wegcijfert en jouw eigen authenticiteit en kracht verliest. In dit artikel zal ik dieper ingaan op waarom het voelen en stellen van grenzen extra belangrijk is wanneer je hoogsensitief bent en hoe je ervoor zorgt dat je bij jezelf blijft en voorkomt dat je jezelf in de ander verliest.

Luister het artikel hier als Podcast:

Of lees rustig verder...

Hoogsensitiviteit in het kort

Hoogsensitiviteit, wordt wetenschappelijk ook wel aangeduid als sensorische verwerkingssensitiviteit (SPS) en is een persoonlijkheidskenmerk (geen stoornis) waarbij je externe prikkels, zoals geluiden, geuren, en dat wat je ziet op een meer diepgaande manier verwerkt en gevoeliger bent voor subtiele nuanceverschillen in je omgeving. Het is wetenschappelijk aangetoond met hersenscans dat mensen die hoogsensitief zijn, daadwerkelijk sterker reageren op zintuiglijke stimulans en een diepere en meer gedetailleerde verwerking van informatie vertonen in hun brein. Het concept werd geïntroduceerd door Dr. Elaine 'Aron, een Amerikaans psycholoog, in de jaren '90, en sindsdien wordt het steeds meer breed gedragen in de psychologische en neurowetenschappelijke gemeenschap.

Hoe weet je of je hoogsensitief bent?

Diepgaande verwerking: Je hebt de neiging om informatie grondig te verwerken en merkt vaak subtiele details op die anderen over het hoofd zien. Je gedachten blijven vaak lang hangen en je reflecteert diep op ervaringen.
Intense emoties: Emoties raken je diep, zowel positieve als negatieve. Je kunt overweldigd worden door sterke gevoelens en hebt extra tijd en ruimte voor jezelf nodig om ze te verwerken.
(Over)gevoeligheid voor prikkels: Je bent extra gevoelig voor externe prikkels zoals fel licht, harde geluiden of sterke geuren. Je verlangt sneller naar rustige en vredige omgevingen om overstimulatie te voorkomen of hebt na veel prikkels extra tijd nodig om 'te herstellen'.
Diepe verbindingen: Relaties zijn voor jou van groot belang. Je voelt een sterke emotionele betrokkenheid bij anderen en hecht waarde aan diepgaande en betekenisvolle connecties. Je hebt moeite met oppervlakkige contacten en praten over 'ditjes en datjes'.
Vermijden van conflicten: Je hebt de neiging conflicten te vermijden. Situaties met negatieve of 'harde' energie maken je ongemakkelijk omdat je altijd streeft naar harmonie en vrede in je omgeving.
Creativiteit: Je hebt vaak een sterke affiniteit met creatieve expressie. Of het nu gaat om kunst, schrijven of andere vormen van creativiteit, je drukt je graag uit op artistieke wijze.
Diepgaand inlevingsvermogen: Je kunt je sterk inleven in de emoties van anderen. Je voelt de stemmingen en behoeften van mensen om je heen aan en reageert hierop.
Sterke intuïtie: Je hebt een hele sterke intuïtie en vertrouwt sterk op je gevoel. Vaak blijkt je eerste indruk of voorgevoel juist te zijn, zelfs als je dit niet direct kunt verklaren.
Groot rechtvaardigheidsgevoel: Onrecht en oneerlijkheid raken je diep. Je hebt een sterk gevoel voor rechtvaardigheid en voelt de plicht om op te komen voor de zwakkeren.
Behoefte aan zelfreflectie: Je bent geneigd tot introspectie en zelfreflectie. Je vraagt je regelmatig af wie je bent, wat je wilt en hoe je jezelf kunt verbeteren.
Speciale gaven: Hoogsensitieve mensen vertonen ook vaker dan anderen intuïtieve gaven. Dit kan zich uiten in helderhorendheid, waarbij je subtiele geluiden, stemmen of tonen oppikt die anderen niet waarnemen. Helderziendheid, waarbij je beelden of visioenen ontvangt, helderwetendheid, waarbij je intuïtieve kennis hebt zonder duidelijke reden, en heldervoelendheid, waarbij je de emoties en energieën van anderen oppikt.
Deze speciale gaven kunnen een nog diepere laag toevoegen aan jouw ervaring van hoogsensitiviteit, waardoor het begrijpen van de wereld om je heen nog complexer wordt. Het is belangrijk om bewust en zorgvuldig met deze gaven om te gaan en ze indien nodig verder te verkennen met passende begeleiding. Iedereen ervaart hoogsensitiviteit op zijn of haar eigen unieke manier, en het verkennen van deze gaven kan een persoonlijke reis zijn.

Als jij resoneert met meerdere van bovenstaande kenmerken, dan is er een grote kans dat je hoogsensitief bent. Er kunnen natuurlijk grote verschillen zijn in intensiteit en het ervaren van hoogsensitiviteit en het niet gaat om 'een stempel' maar meer iets om je bewust van te zijn, zodat je er beter mee kunt leren omgaan. Het boek van Elaine Aron 'Het werkboek voor hoogsensitieve personen', biedt onder andere praktische adviezen en oefeningen waarmee je direct aan de slag kunt.

Liefde ervaren op een dieper niveau

Wanneer je hoogsensitief bent, dan ervaar je liefde en relaties dus ook op een diepgaander niveau. Het voelt dan weleens alsof je een soort emotionele detective bent die feilloos de subtiliteiten en verlangens van je partner aanvoelt. Dat intense vermogen om je af te stemmen op anderen geeft jullie verbinding een extra dimensie, waardoor het echt rijk en intens wordt. Maar het betekent ook dat er vaak een groter contrast is in de sensitiviteit van jou en je partner, want 'opposites attract'! Het is echt een superpower dat je zo diepgaand kunt voelen en begrijpen, maar het is essentieel om je ervan bewust te zijn dat jij extra gevoelig bent voor de behoeften van anderen, en om actief te werken aan het behoud van jouw eigen ruimte en grenzen en van waarop jij wel en geen invloed hebt. Zo kun je genieten van die intense liefde en verbinding, zonder het risico te lopen jezelf kwijt te raken.

Hoe hoogsensitiviteit zich manifesteert in relaties

Als hoogsensitief persoon navigeer je door relaties met een diepgaander begrip van emoties en subtiliteiten. Deze sensitiviteit uiten zich op specifieke manieren in een relatie zoals:

Je bent extra alert en gevoelig voor mensen die het één zeggen maar het ander voelen. Probeer niet te snel conclusies te trekken en geef anderen de ruimte om hun gevoelens te uiten. Het is oké om niet altijd alles te doorgronden. Richt je aandacht op de feiten en op het NU en communiceer openlijk met anderen over jouw behoeften en gevoeligheden.
Je bent extra bang voor afwijzing en streeft naar perfectie. Misschien herken je het: de angst voor afwijzing die opkomt door je intense invoelende vermogen. Dit kan leiden tot perfectionisme, waarbij je jezelf te veel druk oplegt om 'het goede te doen' en de harmonie te bewaren. Probeer authentiek en trouw aan jezelf te blijven en open te (blijven) communiceren over jouw behoeften, ondanks kans op conflict.
Emotionele intensiteit en overprikkeling: Het diepgaand waarnemen van emoties maakt jouw ervaringen nog intenser. Soms leidt dit tot overprikkeling en 'overwhelm', Vooral in situaties met heftige emoties. Werk aan specifieke strategieën die jou helpen in zo'n situatie, zoals het inlassen van ruimte om je gevoelens op een rijtje te zetten tijdens en na afloop van zo'n gesprek. Je kunt jezelf aanleren om aan te geven dat je er later op terugkomt, omdat je te hoog in je emoties zit. Dat werkt echt bevrijdend!
Bewustzijn en acceptatie van de mate van bewustzijn van anderen: Los van wat je voelt bij een ander en of dat 'waarheid' is of niet, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen waar jij grip op hebt en waarop niet. Accepteer de mate van bewustzijn en het proces van de ander en breng de focus weer terug op jezelf en jouw behoeften. Het helpt je een gezonde balans in relaties te behouden.

Wil je leren hoe je onafhankelijk en los van anderen of externe factoren, onbelemmerd jezelf kunt zijn in de liefde? Krijg gratis toegang tot het online 3-daagse programma Onbelemmerd!

Het risico op ongezonde relaties bij hoogsensitiviteit

Als hoogsensitief persoon is het heel belangrijk om te leren omgaan met die diepe intensiteit en empathie om te voorkomen dat je (opnieuw) terecht komt in relaties die niet gezond zijn. Wanneer je hoogsensitief bent, word je vaak aangetrokken tot tegenpolen, dus mensen die minder (of niet) empatisch en sensitief zijn, waardoor er een verhoogd risico is op ongezonde, destructieve, en ongelijkwaardige relaties. Door je empathische aard en het verlangen naar harmonie, kun je jezelf gemakkelijk vinden in een patroon waarin je de behoeften van je partner boven die van jezelf plaatst. Dit kan een cyclus van ongezonde dynamieken in gang zetten, waarin jij constant geeft en de ander constant neemt, zonder een gezonde wederkerigheid.

Het begrijpen van hoe hoogsensitiviteit deze dynamiek en aantrekkingskracht beïnvloedt, is een cruciale eerste stap om deze valkuilen te vermijden. Het betekent niet dat je niet mag vallen voor iemand die anders is, maar wel dat het verstandig is je bewust te zijn van de balans. Het is belangrijk om een gezonde grens te behouden, waarbij je kunt geven en ontvangen zonder jezelf te verliezen. Dit bewustzijn geeft je de kracht om relaties op te bouwen die niet alleen intens en boeiend zijn, maar ook gezond en evenwichtig.

Grenzen als een beschermende bubbel

Als je hoogsensitief bent, werkt het goed om jezelf te visualiseren als een persoon met een aura of bubbel om je heen. Het is namelijk heel normaal en gezond om een bepaalde eigen ruimte om je heen te bewaren, die echt helemaal alleen voor jou is. Jouw grenzen bepalen deze bubbel en je bepaalt zelf waar deze liggen en hoe dichtbij je een ander laat komen. Het gaat erom een evenwicht te vinden tussen sterk invoelen en toch je eigen integriteit behouden en trouw blijven aan jezelf. Het gaat dus niet alleen om het stellen van grenzen voor anderen; het is ook belangrijk om goed voor jezelf en jouw eigen gevoelens te zorgen, zeker als het emotioneel intens wordt.

8 tips om grenzen te voelen en bij jezelf te blijven in relaties

1 Zelfreflectie - Sta gedurende de dag op momenten even bewust stil om je eigen emoties te identificeren en te begrijpen, zodat je helderheid krijgt over wat van jou is en wat van de ander.

2 Oefen assertieve communicatie - Waarbij je duidelijk aangeeft wat je voelt en nodig hebt, waardoor je partner beter begrijpt hoe ze jou kunnen ondersteunen zonder dat je jezelf verliest.

3 Extra rust - Als hoogsensitief persoon heb je extra tijd en ruimte nodig voor jezelf om al die prikkels en diepgaande informatie die je hebt opgedaan, weer te verwerken en een plek te geven in jouw systeem. Plan daarvoor bewust tijd voor jezelf in. Dit is echt cruciaal om je bewust te blijven van je eigen emoties en behoeften en te voorkomen dat je jezelf niet kwijt raakt in de behoeften van anderen.

4 Leer 'Nee' te zeggen - Oefen de kracht van 'nee' zeggen, zonder schuldgevoel. Het is oké is om niet altijd voor alles en iedereen beschikbaar te zijn. Het stellen van grenzen betekent soms dat je afstand moet nemen, zodat je de ruimte hebt om op te laden.

5 Communiceer duidelijk - Oefen assertieve communicatie om je grenzen helder over te brengen. Leer aan te geven wat je voelt en nodig hebt op een respectvolle manier, zodat je partner beter begrijpt hoe ze jou kunnen ondersteunen zonder dat je jezelf verliest.

6 Ken je emotionele triggers - Signaleer en word je bewust van situaties die jou emotioneel overweldigen. Door jouw triggers te kennen, kun je proactief handelen om jezelf te beschermen en constructief en gezond te reageren in plaats van reactief wanneer het al te laat is.

7 Werk samen met je partner - Bespreek openlijk jouw hoogsensitiviteit met je partner en werk samen aan strategieën die jij nodig hebt om de balans te behouden. Geef hen de kans jou te begrijpen en zorg dat ze weten hoe ze jou kunnen ondersteunen bij het handhaven van je grenzen.

8 Wees lief voor jezelf - Het leren omgaan met jouw sensitiviteit en het voelen van je grenzen is een proces en het is helemaal oké om af en toe fouten te maken. Je mag juist trots zijn als je blijft proberen, leren en groeien!

Balanceren tussen sensitiviteit en grenzen

Ik weet maar al te goed hoe hoogsensitiviteit ertoe kan leiden dat je jezelf verliest in de liefde en in relaties en hoe belangrijk het is om actief extra aandacht te geven aan de bovenstaande punten. Het stellen van grenzen is niet alleen een manier om jezelf te beschermen, het is ook de sleutel tot het realiseren van gezonde, betekenisvolle verbindingen zonder jouw eigen identiteit te verliezen. Als je bewust leert voelen waar jij stopt en waar de ander begint, kun je genieten van die diepgaande liefde en verbinding, terwijl je trouw blijft aan jezelf ondanks en ook dankzij jouw hoogsensitiviteit!

Samen beter bij jezelf blijven

Het proces naar een gezonde, gelijkwaardige relatie kan eenzaam en verwarrend zijn, vooral wanneer je jezelf vergelijkt met mensen waarbij het altijd zo gemakkelijk lijkt te gaan op liefdesgebied. De angst om jezelf of de ander weer kwijt te raken of de angst voor afwijzing als je ineens heel duidelijk je grenzen gaat aangeven, kan je isoleren, waardoor je juist steeds terug schiet in de oude bekende gedragspatronen en onnodig lang blijft steken waar je bent. Die gedragspatronen kun je niet in je eentje oplossen omdat ze pas ontstaan of zich manifesteren in relatie tot een ander. Het paradoxale is, dat je dus wel anderen nodig hebt om jouw patronen te doorbreken. Voor de één is dat door het 'aan te gaan' in een relatie en voor de ander werkt het beter apart maar met begeleiding van vrienden of gelijkgestemden.

Na zelf heel veel worstelingen en gedoe te hebben gehad in relaties, is het mijn diepe missie geworden de code van ware liefde en gezonde relaties kraken en mensen weer in verbinding te brengen met zichzelf zodat zij beter en diepgaander kunnen verbinden met anderen. Vanuit zelfliefde en authenticiteit. Ik heb al velen geholpen in slechts 6 weken hun ongezonde relatiepatronen te doorbreken en het zelfbewustzijn en de strategieën te ontwikkelen die voor hen helpen al hun relaties te verbeteren en te verdiepen. Puur door weer in contact te komen met zichzelf en de tools en houvast te krijgen om zichzelf te (her)ontdekken, te leren omgaan met emoties en behoeften, wensen en grenzen op een effectieve manier aan te geven richting anderen.

De relatierevolutie

Ik noem dat de relatie revolutie, wat inhoudt dat je in plaats van te focussen op de ander voor het vervullen van jouw behoeften, voor jezelf klinkklaar hebt waar jij voor staat, wat jij nodig hebt en dat je daarvoor instaat. Zodat je puur en oprecht jezelf kunt zijn, in welke relatie dan ook! Wil jij jouw eigen relatierevolutie starten en samen bouwen aan jouw veerkracht en eigenwaarde, maak dan gebruik van de stuwende kracht van het Ontpop Membership, zodat je eindelijk kun loskomen van jouw patronen. Creëer momentum en blijvende resultaten met toegewijde mensen die net als jij NU vooruit willen komen en zelfverzekerd zichzelf willen zijn in welke relatie dan ook.

Je bent al Ontpop Member voor €65,- per maand, waarbij je 24/7 feedback kunt krijgen, wekelijks kunt deelnemen aan een online Powersessie en toegang krijgt tot extra masterclasses en meditaties.
Heb je meer houvast nodig en ben je echt committed om jouw patronen te doorbreken, schrijf je dan in voor Stevig op Jezelf Staan; het 6 weken programma waarmee je jouw leven en de manier waarop jij in relaties staat voor eens en altijd verandert.

Stuur me gerust een berichtje als je meer wilt weten!
Liefs Fanny