Als jij verbinding wilt en de ander afstand neemt: dit is wat er echt gebeurt

Een van de meest verwarrende en pijnlijke dynamieken in relaties is deze: jij verlangt naar verbinding en nabijheid, terwijl de ander juist meer vrijheid en ruimte lijkt te willen. Of andersom: jij voelt je benauwd zodra de ander te dichtbij komt, terwijl die ander juist meer samen wil zijn. Herkenbaar? In het zoeken naar verbinding of het verlangen naar vrijheid kunnen deze tegenstellingen kunnen flink botsen. Maar vaak is er veel meer aan de hand dan het op het eerste gezicht lijkt.

Misschien wil je delen wat je voelt, je opent je, je zoekt contact. Maar hoe meer jij naar voren beweegt, hoe verder de ander zich lijkt terug te trekken. En dat doet pijn. Je voelt je afgewezen, onveilig, misschien zelfs te veel. Je openheid wordt gezien als ‘emotioneel’ of ‘claimend’, terwijl je in werkelijkheid gewoon verlangt naar een plek waar je helemaal jezelf mag zijn.

Of misschien merk je juist dat jij degene bent die ruimte nodig heeft. Dat zodra iemand te dichtbij komt, je het gevoel hebt dat je wordt overspoeld. Alsof er iets van je gevraagd wordt wat je de ander nog niet kunt of wilt geven. De kwetsbaarheid van de ander voelt intens en raakt iets ouds in jou aan. Iets wat je misschien liever niet voelt. En toch... diep vanbinnen weet je dat je óók verlangt naar liefde. Maar je bent bang dat je jezelf verliest als je te dicht bij laat komen.

Luister het artikel hier op YouTube of als PodCast op Spotify of Apple Podcasts. 

Zo ontstaat er een patroon: jij beweegt naar voren, of jij trekt je terug. En de ander reageert precies andersom. Het lijkt alsof jullie elkaar niet kunnen vinden. Maar in werkelijkheid gaat hieronder iets veel diepers schuil?

• Wat als het verlangen naar vrijheid eigenlijk niet zozeer over ruimte gaat, maar over controle?
• En wat als echte vrijheid pas ontstaat wanneer je jezelf durft te laten zien, ook als dat spannend is?
• Wat als vrijheid niet betekent dat je afstand moet houden, maar dat je in nabijheid kunt blijven zonder jezelf te verliezen? Dat je jezelf zó goed leert kennen en dragen, dat je geen controle meer nodig hebt om je veilig te voelen maar kunt thuiskomen in jezelf én in verbinding.

Het misverstand van verlangen naar vrijheid

Stel je voor: je zit al een tijdje in een relatie of je bent aan het daten en het wordt steeds serieuzer. Je voelt je open, verbonden, en je wilt graag delen wat er in je leeft. Maar ineens merk je dat de ander zich terugtrekt. Misschien wordt de ander stiller, minder bereikbaar en merk je dat de ander minder emotioneel aanwezig is. Als je vraagt wat er is, hoor je iets als: "Ik heb ruimte nodig," “Ik heb meer tijd nodig” of "Ik wil mijn vrijheid behouden."

Het verlangen naar vrijheid gaat in dit geval niet echt over ruimte of tijd. Het gaat over controle. Over het gevoel: als ik de ander te dichtbij laat komen en mezelf teveel openstel, dan verlies ik mezelf. Want emotioneel iemand dichtbij laten komen betekent dat je emotioneel geraakt wordt en je eigen gevoelens veel meer gaat voelen.

Hoe meer je gaat voelen, hoe meer je dus mogelijk geraakt en gekwetst kunt worden. Als je ooit eerder een grote pijn hebt ervaren op een moment dat je nog te jong of onervaren was om het te dragen of ermee om te gaan, is het echt voelen van diepe gevoelens en emoties misschien onveilig gaan voelen.

Het voelt dan veiliger om de ander meer op afstand te houden, zodat je zelf ook niet zoveel hoeft te voelen en ook niet teveel gekwetst kunt raken. 

Wat je behoefte aan ‘vrijheid’, ‘autonomie’ en ‘onafhankelijkheid’ in dat geval betekent, is geen vrijheid maar een vluchtweg. Het is geen bewuste keuze om een ander op afstand te houden of niet te dichtbij te laten komen, maar een automatische reactie om niet opnieuw te hoeven voelen wat ooit te veel was.

Dus die 'vrijheid' waar we het vaak over hebben, is eigenlijk helemaal geen vrijheid. Het is meer een gevangenschap in jezelf, een manier om echte, diepe en pure gevoelens en echte diepgaande verbinding met jezelf en met een ander te vermijden.

En onder die vermijding ligt vaak nog iets veel kwetsbaarders: een diep verlangen naar veiligheid en échte diepgaande verbinding, zonder jezelf kwijt te raken.

Maar die veiligheid waar je zo naar verlangt ontstaat niet door afstand, maar door aanwezigheid. Door het bewustzijn van dit patroon van vermijding én het vermogen om bij de diepte van je eigen emoties te blijven, ontstaat er een innerlijke veiligheid. Vanuit die basis kun je ook in de relatie met een ander die diepgaande verbinding en wederzijdse veiligheid gaan ervaren. Het begint bij ècht puur en oprecht durven zijn naar jezelf en je gevoelens toestaan en doorvoelen zoals ze zijn.

Controle als schijnveiligheid

En daar komt het thema controle om de hoek kijken. Want als je niet wíl voelen wat er binnenin leeft, zoek je houvast buiten jezelf. In plannen. In alle mogelijke scenario's vooraf bedenken. In appjes analyseren. In de ander lezen als een kaartspel: "Wat betekent die stilte? Wat zegt dit gedrag over mij? Wat moet ik nu doen?"

Maar de waarheid is: hoe meer je probeert te controleren en grip wilt krijgen op de situatie, hoe minder veilig je je voelt. Want je aandacht gaat naar buiten, naar de ander, naar de situatie, naar wat er allemaal mis zou kunnen gaan in plaats van naar binnen. Naar wat jij eigenlijk voelt. Naar wat jij werkelijk nodig hebt.

"Als ik alles vooraf kan bedenken en voorspellen, hoef ik het niet echt te voelen en ben ik voorbereid."

Maar de paradox is: niet alleen voorkom je daarmee dat je iets moet voelen wat ongemakkelijk is, je voorkomt ook dat je werkelijk beleeft wat je wél verlangt. Je raakt zo verwikkeld in je eigen beschermingsmechanismen, dat je jezelf afhoudt van de ervaring van echte verbinding, intimiteit en aanwezigheid met een partner.

We kunnen het leven niet voorspellen. Het laat zich niet temmen of beheersen. Hoe goed je ook oplet en hoe scherp je ook denkt te zijn. En misschien is dat maar goed ook. Want juist in die onvoorspelbaarheid, in dat veld van onbegrensde mogelijkheden, daar ligt de uitnodiging om echt te gaan voelen en ervaren. Om te zakken. Om te landen. Om jezelf werkelijk te ontmoeten en te zien. Niet als een project dat gefikst moet worden, maar als een mens die mag bestaan in zijn volledigheid, met alles wat daarin leeft.

Innerlijke veiligheid door kwetsbaarheid

Kwetsbaar zijn voelt vaak juist als het tegenovergestelde van veiligheid. Het is alsof je je openstelt voor afwijzing, onbegrip of zelfs pijn. En toch is kwetsbaarheid precies wat nodig is om te ontdekken of je je écht veilig kunt voelen bij iemand. Je kunt alleen maar voelen of je volledig jezelf kunt zijn in relatie tot een ander, door het daadwerkelijk te zijn. Door je emoties niet in te houden. Door niet te doen alsof het je niets doet. Door eerlijk te zijn over wat je voelt, wat je nodig hebt en waar je geraakt wordt.

Pas wanneer je jezelf op die manier laat zien, kun je voelen of de ander jou ook echt kan ontvangen. Of er ruimte is voor jouw binnenwereld. Of je niet veroordeeld wordt, niet afgewezen, maar erkend wordt in wie je bent. En dat moment – dat je voelt: ik kan hier echt mezelf zijn, zonder me kleiner te maken of groter voor te doen – dát is innerlijke veiligheid.

Als je daarentegen merkt dat je je gevoelens wegdrukt, bagatelliseert of jezelf steeds geruststelt dat het ‘wel meevalt’, terwijl er vanbinnen iets knaagt, dan ontzeg je jezelf precies dat wat je zoekt: échte veiligheid. Want je gevoelens zijn niet het probleem – ze zijn juist het kompas. Ze geven aan of je je op je gemak voelt, of je op slot schiet, of je ontspant of op je hoede bent. Als je die signalen negeert, raak je verder verwijderd van jezelf.

Kwetsbaar zijn betekent niet dat je zomaar alles deelt of je grenzen laat overschrijden. Het betekent dat je oprecht bent in je beleving. Dat je voelt wat je voelt en dat serieus neemt – ook als het nog geen woorden heeft. Ook als het ongemakkelijk is. Kwetsbaarheid gaat over jezelf toestemming geven om niets te hoeven verbergen.

En wanneer je dát doet – wanneer je eerlijk bent over wat er in je leeft en je niet jezelf corrigeert omwille van de ander – dan ontstaat er een vorm van innerlijke rust. Niet omdat de ander je veiligheid geeft, maar omdat jij niet meer van jezelf wegloopt.

Kwetsbaarheid is niet zwak. Het is het moment waarop je kiest om trouw te zijn aan jezelf, zelfs als je nog niet weet of de ander je daarin kan volgen.

Waarom je angst soms juist wijst op echte verbinding

En er is nog iets wat heel belangrijk is om te begrijpen: veel mensen denken dat het feit dat ze angst voelen, of dichtslaan in contact met de ander, betekent dat het niet klopt. Alsof die reactie van hun lichaam een bewijs is: “Zie je wel, dit is onveilig. Dit moet ik niet doen.” Maar dat is lang niet altijd zo.

Wat er vaak écht gebeurt, is dit: het gevoel voor de ander is zó diep, zó wezenlijk, dat het iets ouds in jou raakt. Iets dat in jouw binnenwereld ooit pijnlijk of onveilig was. En dus schiet je zenuwstelsel in een overlevingsstand. Niet omdat de ander daadwerkelijk onveilig is, maar omdat de intensiteit van de verbinding je beschermingsmechanismen activeert. Je lichaam denkt: “Dit is gevaarlijk,” terwijl het eigenlijk zegt: “Dit raakt iets belangrijks.”

Juist dát is het moment waarop je naar binnen kunt keren. Niet om het weg te redeneren of jezelf te overtuigen dat het ‘wel meevalt’, maar om eerlijk te voelen: wat gebeurt er nu in mij? Wat raakt dit aan? Wat heb ik hierin nodig van mezelf?

Als je dan in alle rust contact maakt met je binnenwereld, met de angst, de spanning, de twijfel en je blijft erbij zonder oordeel, dan komt er ruimte. Dan voel je misschien ineens dat er geen werkelijke dreiging is. Dat je hier en nu, bij deze ander, wél veilig bent om jezelf te zijn. En dat het juist jouw oude pijn was die je dat even liet vergeten.

Je gevoelens zijn geen alarmsysteem om weg te rennen van verbinding, maar een uitnodiging om dieper in jezelf te zakken en te ontdekken dat je het veilig mag hebben – zelfs in het contact met een ander.

Dus ja, je kunt schrikken, twijfelen of op slot gaan. Maar in plaats van dat te zien als een bewijs dat het ‘niet klopt’, mag je het gaan zien als een uitnodiging. Om aanwezig te blijven. Om dieper te voelen. En om te ontdekken dat je in liefde én in verbinding gewoon jezelf kunt zijn – precies zoals je bent.

De uitnodiging van vrouwelijke energie

Vrouwelijke energie nodigt uit tot vertragen. Tot landen in je lichaam. Tot voelen, ontvangen, aanwezig zijn in wat er nu leeft – zonder het te hoeven begrijpen of oplossen. Ze beweegt niet vanuit actie, maar vanuit aanwezigheid. Niet vanuit controle, maar vanuit overgave.

Maar voor veel mensen – vrouwen én mannen – voelt dat als een bedreiging. Zeker als je gewend bent om vooral te leven vanuit mannelijke energie: doen, denken, plannen, doorpakken. Dan voelt vertragen als stilvallen. Landen als onzeker. Voelen als chaos. En dus zoeken we houvast in het hoofd. In logica. In structuur. In presteren.

Ik zie dit vaak in mijn community: mensen die van nature hooggevoelig zijn, intuïtief en diep voelend, maar die op een bepaald moment zijn gaan twijfelen aan hun eigen gevoel. Omdat ze te vaak zijn overspoeld, niet serieus genomen werden, of zichzelf moesten beschermen in een omgeving die niet afgestemd was op hun gevoeligheid. Ze zijn uit zelfbescherming steeds meer in hun mannelijke energie gaan leven – rationeel, beheersbaar, functioneel – maar daardoor raakten ze de verbinding kwijt met hun innerlijke kompas.

En dat is wat er gebeurt als vrouwelijke energie te weinig ruimte krijgt: je raakt los van jezelf. Je blijft maar doorgaan, zelfs als je lijf nee zegt. Je zoekt zekerheid buiten jezelf, zelfs als je intuïtie allang fluistert dat iets niet klopt. Je denkt over je gevoelens in plaats van ze echt te voelen.

Maar wat betekent het dan om te landen?

 Landen betekent dat je niet in je hoofd blijft hangen, maar thuiskomt in je lichaam. Dat je je aandacht brengt naar je buik, je hart, je bekken – naar die plekken waar je voelt dat er iets leeft. Het is stoppen met analyseren en beginnen met voelen. Gewoon zijn met wat er is, zonder dat je het hoeft op te lossen. Landen betekent ruimte maken voor je binnenwereld, met zachte aandacht en zonder oordeel. Zelfs als je nog niet precies weet waar het gevoel vandaan komt. Het is een uitnodiging om jezelf te ontmoeten, precies zoals je nu bent.

Mannelijke energie zonder vrouwelijke bedding leidt tot uitputting, disconnectie en controle. Vrouwelijke energie zonder mannelijke stevigheid leidt tot zweven en verlies van richting. Je hebt ze allebei nodig – in jou.

De uitnodiging van vrouwelijke energie is dan ook niet zweverig of vaag. Ze is een herinnering aan wie je in essentie bent. Ze vraagt: kun je blijven bij wat je voelt, ook als het onduidelijk is? Kun je aanwezig zijn in jezelf, zonder meteen te hoeven weten wat je moet doen?

En dat vraagt moed. Maar juist in dat blijven ontstaat wat je het meest verlangt: rust, helderheid en echte verbinding – met jezelf én met de ander.

Van overleven naar overgave

We hebben vaak geleerd dat sterk zijn betekent dat je niets nodig hebt. Dat je onafhankelijk bent, zelfredzaam, rationeel. Dat je niet omvalt, niet twijfelt, en vooral: alles onder controle houdt. Maar dat is geen echte kracht – dat is overleven. Een beschermingsmechanisme. En hoewel het je ooit geholpen heeft, houdt het je op een bepaald moment juist weg van wat je het meest verlangt: verbinding, rust, liefde.

Echte kracht zit niet in controle, maar in bewuste aanwezigheid. In het kunnen opmerken wat er in je gebeurt, zónder weg te rennen, zónder het te willen fixen en zónder te verstarren. Het is jezelf eerlijk toelaten om te voelen dat je iets spannend vindt, of dat je bang bent om gekwetst te worden – en tegelijkertijd kiezen om niet meer te vluchten voor wat je het liefst wilt.

Je eigen kwetsbaarheid accepteren en omarmen maakt je vrij.

Het is alsof je even naar binnen keert, en tegen het kleine kind in jezelf zegt: “Dankjewel dat je me probeert te beschermen. Ik zie dat je bang bent. Maar we zijn veilig. En ik mag nu iets nieuws kiezen – iets wat mijn hart me ingeeft.”

Die kleine verschuiving – van automatisch reageren naar bewust kiezen – verandert alles. Je hoeft je angst niet weg te duwen, je hoeft hem ook niet te dragen als een zware last. Je hoeft hem alleen maar te erkennen. En zodra je dat doet, kalmeer je iets in jezelf. Je innerlijke kind voelt zich gehoord. En van daaruit ontstaat ruimte om je hart te volgen, ook als je het spannend vindt.

Elke keer dat je op deze manier bij jezelf blijft, groeit je vertrouwen. In jezelf, in het leven, in liefde. En met dat vertrouwen wordt het steeds veiliger om je open te stellen. Niet omdat je zeker weet hoe het afloopt, maar omdat je weet dat jij er voor jezelf bent – wat er ook gebeurt.

Veiligheid in verbinding

Kwetsbaarheid is onmisbaar in de relatie met jezelf én met anderen. Het is de enige weg naar echte verbinding, omdat het laat zien wie je werkelijk bent – onder de laag van controle, onafhankelijkheid of 'ik red me wel'. Zolang je jezelf blijft verstoppen achter een muur van verdediging en een masker van kracht, blijf je op afstand. Niet alleen van anderen, maar ook van jezelf.

En dat voelt leeg. Eenzaam. Je wordt misschien wel gezien, maar niet echt gevoeld. Je deelt woorden, maar niet wat eronder leeft. Je houdt mensen op veilige afstand, maar mist ondertussen precies waar je het meest naar verlangt: echte nabijheid. Verbinding waarin je niet hoeft te doen alsof. Waarin je gewoon mag zijn wie je bent, ook als dat kwetsbaar, boos, bang of verdrietig is.

Maar daar is moed voor nodig. De moed om te zeggen: “Ik ben bang. Ik voel me geraakt. Ik weet het even niet.” De moed om jezelf te erkennen, precies zoals je nu bent – ook als het nog niet perfect is. En pas dan, als je dit durft te delen met iemand die veilig voelt – iemand waarbij je lijf ontspant, je adem zakt, je masker af mag – pas dan ontstaat die diepgaande verbinding. Dan voel je je gezien. Gesteund. Niet omdat je alles onder controle hebt, maar juist omdat je er helemaal bent.

En vaak, op dat punt, besef je iets belangrijks: dat het gevoel buitengesloten te zijn, afgesneden van liefde of verbinding, niet kwam doordat anderen jou niet konden bereiken – maar doordat jij jezelf buiten hield.

Pas als jij jezelf toelaat om kwetsbaar te zijn, laat je anderen toe om jou echt te zien. En dat is geen zwakte. Dat is vrijheid. Échte kracht. Échte liefde.

Vrijheid staat niet los van verbinding

Misschien is dát wel de grootste ontdekking: dat jij degene bent die de deur naar verbinding openhoudt of sluit. Niet omdat je bewust anderen buiten je houdt, maar omdat je ooit hebt geleerd dat het veiliger was om jezelf te beschermen. Maar echte bescherming, echte intimiteit en echte veiligheid ontstaan niet door muren, maar door aanwezigheid. Door eerlijk te zijn met wat je voelt. Door jezelf toe te staan om kwetsbaar te zijn en daarin te ontdekken dat je veilig bent, in de eerste plaats bij jezelf, en van daaruit ook bij de ander.

Je hoeft niet te kiezen tussen vrijheid of verbinding. Dat is een oude overtuiging die je onnodig klein houdt, en die gevoed wordt door angst. Echte vrijheid ontstaat wanneer je echt jezelf durft te blijven, juist ook in contact met een ander. Wanneer je kunt denken: “Dit is wie ik ben, ik ben helemaal oké en ik hoef me niet anders voor te doen. Voor niemand." Wanneer je niet langer je gevoelens hoeft te vermijden, te pleasen of voelt dat je aan een ander moet bewijzen dat je het waard bent of het moet verdienen om van gehouden te worden. Wanneer je weet wie je bent én ook wie je niet meer hoeft te zijn kun je die oude beschermingsmechanismen achter je laten.

En ware verbinding ontstaat pas als je jezelf echt durft te laten zien. Niet als een perfect plaatje, maar in je echtheid. Wanneer je de controle los durft te laten. Wanneer je de ander durft te vertrouwen, omdat je weet dat jij jezelf kunt dragen – wat er ook gebeurt.

Vrijheid is niet dat je alleen staat, maar dat je jezelf zó goed kent dat je je kunt verbinden zonder jezelf kwijt te raken.  Echt waar: dát is misschien wel het mooiste wat je jezelf én een ander kunt geven.

En als dit resoneert en je voelt dat je verlangt naar die stevigheid in jezelf én die diepe verbinding met een ander, weet dan dat dit niet iets is wat je moet verdienen of worden. Het zit al in je. Het vraagt er alleen om jezelf te herinneren om wie je bent.

In mijn programma Stevig op Jezelf Staan neem ik je stap voor stap mee in dit proces. Je leert hoe je je eigen veiligheid herstelt, oude patronen doorbreekt en vanuit vertrouwen jezelf opent zonder jezelf te verliezen.

Want jouw vrijheid én verbinding… die begint van binnenuit. Dank je wel voor het lezen.

Liefs Fanny 💛