Relatie mythes ontmaskerd; 3 als 'toxisch' bestempelde elementen die onmisbaar zijn in een gezonde relatie

In het vorige artikel met 'relatie mythes ontmaskerd' (OntpopCast #64) schreef ik over het feit dat het onderdrukken van emoties en onder het tapijt vegen van oncomfortabele gevoelens niet meer van deze tijd zijn. Er zijn nog veel meer aspecten in relaties die vaak worden bestempeld als toxisch, wanneer ze zich in een relatie manifesteren maar die in werkelijkheid onmisbaar zijn om een gezonde relatie te ontwikkelen en in stand te houden. Lees of luister verder om ze te ontdekken en een nieuw perspectief te krijgen van relaties. 

Luister hier als OntpopCast:

Of lees rustig verder...

1. Triggers - Toxisch of onmisbaar voor een gezonde relatie?

Je kent dat gevoel vast wel... Je hebt een relatie, alles lijkt goed te gaan, en dan BAM! Daar komt dat ene ding en nare gevoel weer naar boven waarvan je dacht dat je er al lang overheen was. Je partner doet of zegt iets en plotseling voel je je weer gekwetst, boos, of misschien zelfs bang. Je wordt ineens geconfronteerd met een 'oude pijn', die feitelijk niets met deze relatie te maken heeft maar alles met een eerdere kwetsing in het verleden. Wanneer je gekwetst wordt als mens, dan gaat je ego hard in werking om een tactiek of strategie te ontwikkelen om je een volgende keer, koste wat het kost te beschermen, zodat je niet opnieuw op deze manier wordt gekwetst. 

Voorbeeld; 'Veel geven, zonder zelf te ontvangen of iets terug te verwachten'

Gebeurtenis: Stel je voor dat je opgroeide in een gezin waar je altijd geleerd hebt dat je anderen op de eerste plaats moet zetten. Je zag je ouders voortdurend zorgen voor anderen, zonder daar iets gelijkwaardigs voor terug te verwachten of dat zij ook mochten ontvangen. Als kind nam je dit gedrag over, waarbij je constant je best deed om anderen te helpen en te ondersteunen, zelfs als dat betekende dat je je eigen behoeften negeerde.

Patroon/Strategie: Als volwassene blijf je vasthouden aan dit patroon van overmatige zorg voor anderen. Je voelt je ongemakkelijk wanneer de aandacht op jou gericht wordt en je hebt moeite om hulp te vragen of steun te accepteren van anderen. Je bent gewend geraakt aan het idee dat je er altijd voor anderen moet zijn, maar je hebt nooit geleerd hoe je zelf ook mag ontvangen. Je raakt hyper onafhankelijk. 

Effect op volgende relaties: In je latere relaties weerspiegelt dit patroon zich. Je hebt moeite om je eigen behoeften goed te voelen en te uiten. Omdat je altijd zó op de ander gericht bent en daar tegenover niets voor jezelf terug verlangt, ontstaat er een scheve balans in je relaties en een gevoel van 'schuld bij je partner'. 

Zelf raak je zelf steeds meer uitgeput en gefrustreerd omdat het voelt alsof je niets kan doen om de ander te helpen, hoe zeer je ook je best doet om jullie relatie te verbeteren. Maar door je eigen behoeften en verlangens ondergeschikt te maken aan die van de ander, in plaats van jezelf uit te spreken, belemmer je echte, oprechte verbinding en harmonie in jullie relatie. 

Een gezonde relatie is gebaseerd op een gelijkwaardige uitwisseling van geven en ontvangen. 

Triggers en de ultieme spiegels zijn tekenen van groei

In je meest intieme relaties, zoals die met je partners, wordt je het meeste geconfronteerd met je diepste angsten, onverwerkte bagage uit het verleden en vervelende patronen die je eigenlijk liever verborgen houdt. Je geliefde fungeert als een soort emotionele spiegel die je jouw eigen schaduwkanten laat zien. 

Hetzelfde voorbeeld; Stel je partner wil iets gaan doen waar jij eigenlijk geen behoefte aan hebt. Je voelt frustratie - dat is een trigger! Maar omwille van jullie relatie en gevoel van verbinding, wil je niet moeilijk doen en kies je ervoor om deze frustratie niet uit te spreken en doe je dus wat je partner wil. Jij kropt je frustratie en gevoelens op, terwijl je partner dat óók aanvoelt. Zij voelen zich vervolgens schuldig en gefrustreerd omdat ze voelen dat jij alleen doet wat zij willen, in plaats van jezelf oprecht uit te spreken en tot gelijkwaardige harmonie te komen. In plaats van je verbinding veilig te stellen, belemmer je juist de verbinding door jouw eigen gevoel en behoefte niet uit te spreken. 

Daarom zijn triggers zo belangrijk! Wanneer je je bewust wordt van jouw triggers en ze niet meer wegstopt, laat het je zien waar je nog aan kunt werken. Die triggers die omhoog komen zijn de plekken waar je nog wat meer liefde en aandacht mag geven aan jezelf. Als je wegrent voor die triggers (en jezelf dus niet uitspreekt of jouw eigen behoeften ontkent), houdt je dezelfde oude patronen in stand die misschien wel je eerdere relaties om zeep hebben geholpen.

Niet meer weglopen voor oncomfortabele gevoelens

Dus, in plaats van weg te rennen voor die moeilijke momenten en oncomfortabele gevoelens, is het tijd om ze aan te pakken. Praat erover met je partner, graaf dieper in je eigen gevoelens, en wees niet bang om hulp te vragen als dat nodig is. Want uiteindelijk zijn die triggers juist de bouwstenen voor een nog sterkere, gezonde relatie en nog diepere verbinding. Als het goed is, ziet jouw partner jou helemaal staan, inclusief deze 'onhebbelijkheden' en bieden jullie elkaar de veiligheid, rust en het vertrouwen om je kwetsbaarheid te tonen en te bespreken wat jou zo raakt en waarom, en kunnen jullie altijd samen tot een oplossing komen. Het uitspreken van je eigen behoeften en verlangens haalt de ruis op de lijn weg en zorgt dan voor meer intimiteit en geborgenheid!

Zit jij in een proces waarbij je meer van jezelf wilt houden en op jezelf vertrouwen, dan is het heel fijn en helpend om je ervaringen te delen met gelijkgestemden en begeleiding en richting te ontvangen, dichter naar jezelf. Met de Ontpop Jezelf Community heb je 24/7 iemand onder de knop voor support en kun je wekelijks deelnemen een online powersessie. Dat kan nu de eerste maand voor 1,-/ dag!

2. Emotionele afhankelijkheid - Toxisch of de grootste kracht?

Je grootste valkuil is vaak ook je grootste kracht! Zo geldt dat ook voor emotionele afhankelijkheid. Dr. Sue Johnson, de grondlegger van Emotionally Focused Therapy (EFT) en auteur van "Houd me Vast", legt uit waarom emotionele afhankelijkheid een belangrijke en zelfs krachtige component is van gezonde relaties. 

Emotionele afhankelijkheid vormt de kern van veilige, vervullende relaties. Het verlangen naar emotionele verbondenheid met een partner is een fundamentele menselijke behoefte die net zo belangrijk is als de behoefte aan voedsel, water en onderdak.

Emotionele nabijheid en verbondenheid zijn een belangrijke bron van troost, steun en geluk in relaties. Het vermogen om op elkaar te vertrouwen, elkaar te steunen en je emotioneel met elkaar te verbinden, vormt de basis voor een gezonde en gelukkige relatie. Het leidt tot diepere intimiteit en veerkracht in relaties. Wanneer partners zich kwetsbaar durven opstellen en hun diepste emoties en behoeften delen, ontstaat er een gevoel van wederzijdse steun en begrip. Dit versterkt de band tussen partners en maakt hen weerbaarder tegen de uitdagingen en stressfactoren die zich altijd zullen voordoen in het leven.

Emotionele afhankelijkheid vraagt moed en kwetsbaarheid

Als je gekwetst bent in een eerdere relatie waarin je de neiging had om juist te veel te focussen op de behoeften van je partner (waardoor je dus jouw eigen geluk en welzijn afhankelijk maakt van de ander), kun je als tegenreactie het patroon ontwikkelen van hyper onafhankelijkheid en zelfs de liefde en relaties helemaal afzweren. 

Het vraagt dan extra kracht en moed om je opnieuw emotioneel open te stellen en ook afhankelijk te durven zijn van een partner. Het vereist zelfbewustzijn, kwetsbaarheid en het vermogen om vertrouwen op te bouwen. De diepe verbondenheid die dit geeft, kan een bron van geluk en veerkracht zijn in je leven en je relaties versterken op een diepgaand niveau.

Emotionele afhankelijkheid is niet toxisch, maar cruciaal en een natuurlijke en gezonde behoefte die onmisbaar is voor het gevoel van verbondenheid, steun en groei. Ook wanneer je eerder gewend was jezelf te verliezen in een partner. Op basis van wederzijdse steun en begrip kun je als partners juist je individuele behoeften en emoties erkennen en delen in alle openheid, zodat je beiden je eigen autonomie en zelfrespect kunt behouden. Zo ontstaat een gezonde balans tussen afhankelijkheid en autonomie en voedende en ondersteunende verbinding tussen partners. Als je moeite hebt met verbinding en afhankelijkheid en haar boek 'Houd me Vast' nog niet hebt gelezen, is dit echt een aanrader! 

3. Conflicten - toxisch of een kans voor groei en ontwikkeling?

Als ik weleens uitspraken hoor zoals "wij hebben nooit ruzie hoor!", dan gaan bij mij de bellen rinkelen. Ik heb me zelf ook zeker 'schuldig' gemaakt aan conflictloze relaties. Maar in plaats van ontevredenheid of onenigheid extern te uiten richting je partner en gezamenlijk tot een compromis te komen, vindt het conflict zich dan intern plaats en mis je bovendien de kans op het verdiepen van de verbinding. Wanneer je conflicten vermijd, krop je emoties en vervelende gevoelens op, 'slikt je ze weg' en zo sla je alle negatieve energie en spanning op in je lijf. Zo kun je op termijn een heel scala aan lichamelijke, emotionele en mentale klachten ontwikkelen. Het is onvermijdelijk dat er conflicten zijn relaties, maar hoe je ermee omgaan is wat het verschil maakt. 

Wat zijn conflicten in relaties?

Conflicten zijn situaties waarin twee partners tegenstrijdige belangen, behoeften, standpunten of doelen ervaren die leiden tot spanningen, frictie of onenigheid. Dit kunnen kleine meningsverschillen zijn over alledaagse dingen, zoals huishoudelijke taken of sociale activiteiten, maar ook grotere geschillen over belangrijke levensbeslissingen, zoals financiën, opvoeding van kinderen of toekomstplannen. Conflicten in relaties kunnen ontstaan door gebrek aan communicatie, onbegrip, verschillen in waarden of verwachtingen, jaloezie, gebrek aan vertrouwen, of gewoon door het feit dat twee individuen uniek zijn en hun eigen perspectieven en behoeften hebben. Hoe je in je relatie omgaat met conflicten heeft een grote invloed op de gezondheid en duurzaamheid van je relatie. 

Het maakt het een heel stuk makkelijker wanneer je vóórdat je een serieuze relatie aangaat met een nieuwe partner, weet of jullie waarden, verwachtingen, levenshouding en behoeften in grote lijnen met elkaar overeenkomen. Stel jezelf dan eens de volgende vragen:

• Ben je bij deze partner in staat jezelf ècht puur en kwestbaar op te stellen en voel je je veilig om onenigheid en conflicten bespreekbaar te maken? 
• Voel je het vertrouwen dat jullie er samen altijd uitkomen op een respectvolle en liefdevolle manier en vanuit onvoorwaardelijke liefde en zonder dat je jouw eigen behoeften en verlangens naar de achtergrond schuift?

Conflicten zijn richtingaanwijzers

Conflicten zijn een teken dat er grenzen worden geraakt en bieden de kans om je behoeften en zorgen te uiten, je partner beter te begrijpen en samen oplossingen te vinden die de relatie versterken. Als je jouw grenzen en behoeften niet uit richting je partner, dan belemmer je de ontwikkeling en verbinding van je relatie. 

Respecteert je partner jouw grenzen echter niet of wordt het als een persoonlijke aanval gezien als jij je grenzen aangeeft? Dan wil dat zeggen dat jouw partner (door het niet verwerken van eigen emoties en ervaringen in het verleden) niet emotioneel de ruimte en het vermogen heeft om zich te verplaatsen in jou en in jouw behoeften en gevoelens. Conflicten moeten opbouwend zijn, als dat niet het geval is, betekent dit niet dat je nog meer je eigen verlangens en behoeften moet inslikken maar dat je voor jezelf moet gaan instaan en ultimatums moet gaan stellen, waar je je ook aan houdt.  Als je single bent of aan het daten zal het niet zo veilig en vrij voelen, je hart en ziel te delen, met iemand die jou alle emotionele lasten laat dragen, dichtklapt of vermijdend is. 

Wist je dat? Het wetenschappelijk is aangetoond een dat een relatie, waarin er niet veilige ruimte en het vertrouwen is, om jouw emoties en gevoelens te delen zonder angst om veroordeeld te worden, zorgt voor een overbelast zenuwstelsel? Het feit dat je dan voortdurend in een vecht- of vluchtreactie verkeert, heeft een heel nadelig effect op je emotionele welzijn, je fysieke gezondheid en je relaties in algemene zin. Lees hier meer over in 'De 4 wetenschappelijke factoren van relaties op je zenuwstelsel' of luister OntpopCast #57.

Emotionele volwassenheid

Hoe dan zijn conflicten, mits er een emotioneel veilige ruimte is voor het delen van wederzijdse behoeften en verlangens, de manier om elkaar ècht te leren kennen en te groeien als individu en als koppel. Door openlijk te communiceren, respectvol te luisteren naar elkaars perspectieven en samen te werken aan oplossingen, kunnen conflicten een bron van verbondenheid en begrip worden. Een heel groot deel van relatie trauma's of negatieve ervaringen in relaties in het verleden die een effect hebben op je huidige relaties, zijn niet op te lossen zonder in een intieme relatie met iemand anders te zijn. Het vermogen om conflicten constructief aan te pakken, vraagt een bepaalde mate van openheid en emotionele volwassenheid van beide partners, zelfbewustzijn en het vermogen om effectief te communiceren. Maar:

Het is oké om zelfliefde te ontwikkelen en te groeien in veiligheid en vertrouwen, door de liefde van een ander te ervaren.

Het is belangrijk om te focussen op de onderliggende emoties en behoeften van het conflict, in plaats van te blijven hangen in verwijten en beschuldigingen. Door conflicten te zien als kansen voor groei en verbinding, kunnen stellen een gezonde en veerkrachtige relatie opbouwen die bestand is tegen de uitdagingen van het leven. 

Een gezonde relatie met jezelf, creëert gezonde relaties met anderen

Ik help mensen in de eerste plaats gezonde relaties met zichzelf te ontwikkelen en emotioneel te groeien, om van daaruit beter en gezonder te verbinden met anderen. In de Ontpop Jezelf Community en met mijn 6-weken programma "Stevig op Jezelf staan" geef ik persoonlijke steun en begeleiding aan mensen die zich meer bewust willen worden over hun eigen gedrag en patronen die hen belemmeren in relaties om deze vervolgend te herprogrammeren naar gezondere en effectievere gewoonten. 

De Ontpop Jezelf Community biedt de veilige (online) omgeving voor persoonlijke support en begeleiding om jouw vicieuze cirkel van pijnlijke ervaringen in relaties te doorbreken. Hoe meer je authentiek jezelf kunt zijn in je relaties en jezelf, jouw wensen en behoeften open kunt uitspreken en delen, hoe meer voldoening en geluk je zal vinden in je leven. 

Ik nodig je van harte uit om deel te nemen aan mijn programma en lid te worden van de Ontpop Jezelf Community en jouw relaties te transformeren!

Liefs Fanny