Weer liefde toelaten na een ongezonde relatie; 5 tips

Liefde en verbinding zijn fundamentele menselijke behoeftes. Wie ik ook spreek, iedereen wil niets liever dan rust, veiligheid en verbinding. Het gaat over de diep ingewortelde behoefte aan iemand op wie je kan vertrouwen, een geliefde en 'significant other' die emotionele verbondenheid kan bieden, troost en bevestiging en waar je altijd op kunt bouwen en vertrouwen en andersom. Wat is de keerzijde van die afhankelijkheid in relaties en hoe kun je je hart weer openen na een ongezonde relatie, zonder weer dezelfde 'fout' te maken?

Luister het artikel hier als podcast:
  

Of lees rustig verder!

"De kwaliteit van je relaties, bepaalt de kwaliteit van je leven." - Esther Perel

Relaties en afhankelijkheid

Als kind ben je compleet hulpeloos en afhankelijk van je ouders of primaire verzorgers. Een tekort aan aandacht, hulp en steun kan letterlijk levensgevaarlijk zijn. Maar ook vanuit onze evolutie, hebben mensen die verbonden zijn met andere leden van een groep meer kans om te overleven en zich voort te planten. Dit leidde tot de ontwikkeling van sociale vaardigheden en de aangeboren neiging om verbinding te maken met andere mensen. Mensen zijn zoogdieren en evolutionair gezien bedraad om samen met een partner te leven, niet alleen vanwege de voortplanting maar ook voor bescherming, sociale ondersteuning, taakverdeling, en het vervullen van behoeften op het gebied van intimiteit en verbondenheid.

Wederzijdse afhankelijkheid en codependente relaties

Hoewel afhankelijkheid in relaties vaak wordt gezien als iets dat 'verkeerd' is, is wederzijdse afhankelijkheid van groot belang omdat het een gevoel van verbondenheid en steun kan bieden. Het helpt om je veilig en geborgen te voelen en draagt juist bij aan een gezonde en gelukkige relatie. Een partner die er is om te luisteren, te steunen en te helpen kan een grote bron van emotionele steun zijn en kan bijdragen aan een gevoel van welzijn en geluk.

Aan de andere kant kan wederzijdse afhankelijkheid ook een keerzijde hebben. Als een van de partners te afhankelijk is, kan dit leiden tot een gebrek aan autonomie en zelfstandigheid. Dit kan leiden tot gevoelens van ontevredenheid en onzekerheid in de relatie. Ook kan te veel afhankelijkheid leiden tot een gebrek aan ruimte voor persoonlijke groei en ontwikkeling. Teveel afhankelijkheid leidt tot codependentie en ongezonde relaties, waarin een partner de ander manipuleert of controleert om hun eigen behoeften te bevredigen. Dit zorgt voor een gebrek aan gelijkwaardigheid en respect in de relatie. Daarom is het belangrijk een gezonde balans te vinden tussen afhankelijkheid en autonomie in een relatie, zodat beide partners zich veilig, geborgen en ondersteund voelen, terwijl ze ook ruimte hebben voor persoonlijke groei en ontwikkeling en dus beiden ongeveer evenveel ruimte in te nemen, in de relatie.

Een scheiding en verlies van verbinding

Het verliezen van een relatie en die verbinding waar we allemaal zo diep naar verlangen, maakt de grootste angst los, namelijk de angst om in de steek gelaten te worden en helemaal alleen achter te blijven. Wanneer je liefdesverdriet, een relatiebreuk of scheiding doormaakt, is dat een van de meest schrijnende en pijnlijke dingen die we als mensen kunnen meemaken. De gevoelens en emoties die daarbij loskomen, van hartstochtelijk tot defensief en wanhopig, zijn diep gegrond maar voor een buitenstaander soms moeilijk te bevatten. Partners die eerst gek waren op elkaar, worden nu gek van elkaar en maken elkaar het leven zuur in de vele vechtscheidingen.

Overlevingsstand - continue 'aan' staan & fight or flight modus

Je komt in de overlevingsstand, door een automatische reactie van jouw systeem dat gevaar wil voorkomen wanneer je de verbinding dreigt te verliezen. Bij een ongezonde of destructieve relatie, kan dit systeem ervoor zorgen dat je de relatie juist opnieuw een kans geeft waardoor je jezelf opnieuw blootstelt aan gevaar en jezelf weer gaat wegcijferen. Het leven en de kwaliteit van de relatie die voor jou bekend is, lijkt dan veilig, terwijl het een emotioneel onveilige situatie is en je weet dat je beter af bent zonder deze relatie.

Onderzoek naar het zenuwstelsel in relaties wijst uit dat mensen in ongezonde relaties voortdurend in een staat van fight-or-flight verkeren, terwijl mensen in gezonde relaties hun zenuwstelsel volledig kunnen ontspannen. Dit wordt gemeten aan de hand van de hartslag, bloeddruk, spieractiviteit en cortisolspiegels, samen met hersenactiviteit en subjectieve ervaringen via vragenlijsten en interviews. Het Gottman Institute heeft meer dan 40 jaar onderzoek gedaan naar paren en heeft vastgesteld dat communicatie, conflictbeheersing, vriendschap en intimiteit cruciale factoren zijn die de gezondheid van een relatie bepalen.

• Partners in ongezonde relaties ervaren meer conflicten, minder effectieve communicatie en een gebrek aan vriendschap en intimiteit, wat kan leiden tot chronische stress.
• Daarentegen hebben partners in gezonde relaties minder conflicten, effectievere communicatie en meer vriendschap en intimiteit, wat resulteert in een gevoel van veiligheid en geborgenheid.

Investeren in gezonde relaties is daarom essentieel voor ons zenuwstelsel, onze gezondheid en ons welzijn.

Niet meer voelen

Het is gemakkelijker om de pijn en de emoties niet meer te voelen en te onderdrukken. Van de mensen die zichzelf zijn kwijtgeraakt in een ongezonde relatie, hoor ik vaak dat het voor hen voelt, alsof hun gevoel afgestompt is. Emoties die je eerder wel zou voelen, zijn dan niet of nauwelijks nog aanwezig. Dat is een duidelijke aanwijzing, dat het systeem van zelf bescherming is geactiveerd. Je sluit jezelf onbewust af voor je gevoel maar de keerzijde is, dat je ook de positieve en mooie nieuwe ervaringen niet meer goed kan voelen en dat jouw hart gesloten is. Daarnaast onderdruk je ook je ook jouw eigen geluk en ben je nog steeds afhankelijk en gebonden in die vorige relatie.

Als je jouw gevoel niet toelaat, kun je niet voelen waar jouw persoonlijke grenzen, wensen en behoeften liggen. Wanneer je besluit dat je jezelf niet meer wilt wegcijferen en voortaan op een gezonde, gelijkwaardige manier, in relatie wilt staan tot andere mensen en jouw ruimte wilt innemen, is het super belangrijk dat je jezelf toestaat, weer te voelen.

Weer ruimte innemen voor jezelf

In relaties ben je onherroepelijk afhankelijk van elkaar. Het is de verhouding tussen de wensen en behoeften van twee individuen en de mate waarin je ruimte voor jezelf inneemt. Hoe meer je jezelf wegcijfert, hoe minder ruimte jij inneemt voor jezelf en hoe meer ruimte er voor de ander is, om in te nemen. Als je er klaar mee bent om jezelf weg te cijferen en gelijkwaardige, gezonde relaties wilt gaan ontwikkelen, zal je meer ruimte moeten gaan innemen voor jezelf. Dat betekent dat je jouw grenzen moet gaan ontdekken en aangeven en omdat een relatie altijd de verhouding is tussen twee individuen, heeft dit ook effect op de ander! Of het nu gaat over een liefdesrelatie, de relatie met je kinderen, familie, vrienden of collega's. Het begint altijd met de relatie die jij met jezelf hebt. Als jij het jezelf toestaat om in de eerste puur, eerlijk en oprecht te zijn richting jezelf en anderen, ondanks jouw angst voor conflict of afwijzing, dan is er simpelweg geen mogelijkheid meer om jezelf weg te cijferen.

Hoe bescherm of help je jouw kinderen?

Als ouder wil je het allerbeste voor je kinderen en wil je hen beschermen. Maar wanneer je gescheiden bent, heb je voor een deel geen invloed meer op de opvoeding en zorg over jouw kinderen. Daar waar je eerder altijd kon compenseren, zijn je kinderen nu aan hun lot 'overgeleverd' in een ander huishouden. De pijn, het verdriet en de machteloosheid die daarbij loskomen, kunnen soms ondraaglijk worden en je in een negatieve spiraal naar beneden trekken. Zeker als jouw kinderen aangeven dat zij niet meer naar de andere ouder willen.

Besef dat jouw kinderen ook worden beïnvloed, door jouw energie. Zij voelen jouw pijn en zorgen als geen ander aan. Hoe meer jij focust (ook al spreek je het niet richting hen uit) op alles wat niet goed gaat en op wat jij niet goed vind en waar jij je zorgen over maakt, hoe meer je dit ook overbrengt op jouw kinderen. Door te focussen op alle negativiteit en dat waar je geen invloed op hebt, haal je jouw eigen energie èn die van je kinderen omlaag. Dat wil je niet.

Het beste en meest krachtige wat je kan doen is te focussen op jezelf en hen het goede voorbeeld geven. Zorg dat jij de veiligheid en geborgenheid in jezelf terugvind, zodat je de veilige en stabiele basis bent die jouw kinderen hard nodig hebben. Leer hen, dat zij voluit zichzelf mogen zijn en hun persoonlijke grenzen, wensen en behoeften mogen aangeven, door dit zelf te leren en hen dat voor te leven en leer hen te focussen op positiviteit en op datgene waar zij zelf invloed op hebben.

Hoe herstel je van een ongezonde relatie en kun je hart weer openen, zodat je voortaan gezonde en gelijkwaardige relaties kunt aangaan?

1. Erkenning: Het eerste wat je moet doen, is erkennen dat je in een destructieve / ongezonde relatie zit. Dit kan moeilijk zijn, vooral als je nog emotioneel betrokken bent, maar het is een belangrijke stap om verder te komen. Pas als je je bewust bent van wat jouw relatie met jou persoonlijk doet, kun je er bewust voor kiezen om het voortaan anders te willen voor jezelf.

2. Zet jezelf op de eerste plaats: Zorg voor jezelf en zet jezelf op de eerste plaats. Dit voelt vaak tegenstrijdig omdat je altijd alleen op anderen focuste. Maar het is cruciaal om te leren ontdekken wie jij bent en wat jouw persoonlijke behoeften en wensen zijn. Dit betekent dat je je tijd, energie en aandacht moet besteden aan dingen die jou gelukkig maken, zodat je mentale en emotionele gezondheid verbeterd en je de regie van je leven weer in eigen handen neemt.

3. Sta jezelf weer toe om te voelen en verwerk je emoties: Het is belangrijk om je gevoelens niet meer te onderdrukken maar om ze te doorleven, zodat je ze kunt loslaten en weer ruimte maakt voor positiviteit en alle mooie dingen in het leven. Je kunt leren jouw emoties gedoseerd toe te laten en af te wisselen met positiviteit, zodat je op jouw eigen tempo, je gevoelens doorleeft, loslaat en jezelf bevrijd!

4. Leer van je ervaringen: Probeer van je ervaringen te leren. Kijk naar wat er misging in jouw relatie en hoe je in de toekomst beter voor jezelf kunt zorgen. Ben bereid om je bewust te worden van jouw eigen gedrag en handelen en op welke manier je te weinig ruimte innam voor jezelf en leer hoe je op een effectieve, respectvolle en duurzame manier, voortaan kunt instaan voor jezelf en jouw grenzen.

5. Bouw een ondersteunend netwerk op: Bouw een ondersteunend netwerk op van mensen die je begrijpen en die je willen helpen. Je hoeft je niet te schamen en je bent niet alleen. Bedenk wie jou zou kunnen helpen of steunen en op welk vlak. Dit kan bestaan uit vrienden, familie, hulpverlening of de veiligheid van een community met gelijkgestemden zoals de Ontpop Community.

Met Stevig op Jezelf Staan, volg je de beproefde en bewezen Ontpop methode, waarbij je jezelf stap voor stap her-programmeert naar het FEIT dat jij net zoveel bestaansrecht en recht hebt om jezelf te zijn en jouw ruimte in te nemen, als ieder ander, zodat je dat ook VOELT en daar voortaan voor kunt instaan. Wat er ook gebeurt.

Ik denk dat we de rest van ons leven bezig zijn met leren zoveel mogelijk jezelf te zijn en het kost tijd en aandacht om te herstellen van een ongezonde relatie. Maar met de Ontpop methode krijg je de exacte tools en houvast om dit veel sneller te doen en voel je je binnen een paar weken heel veel sterker, positiever en kun je beter voor jezelf instaan, zodat je jezelf kan bevrijden van gevoelens van pijn en onmacht en voortaan weer de regie van je eigen geluk in handen neemt.

Plan vrijblijvend een afspraak voor een kennismaking of kijk bij mijn aanbod voor het Membership of de online coaching programma's.

Het boek 'Houd me Vast' van Sue Johnson is echt hèt boek over verbinding in relaties en een absolute aanrader wanneer je jouw relatie intelligentie wilt verhogen en het voortaan anders wilt doen. Zij omschrijft in haar boek de EFT methode en hoe het delen en gevoelens in een relatie ervoor zorgen dat je relaties kunt verdiepen, versterken en redden.